W maju 2019 r. weszły w życie przepisy, które usankcjonowały cofanie drogomierza. Inaczej mówiąc, dzisiaj zmiana wskazań drogomierza to przestępstwo i to surowo karane. Co grozi za ten czyn? Na to pytanie odpowiadamy w niniejszym artykule.
Na mocy ustawy z 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – Kodeks karny, do tej drugiej regulacji dodano zupełnie nowy art. 306a. Przepisy te wprowadzają kary za cofanie drogomierza. Zgodnie z nimi, każda osoba, która dopuści się jakiejkolwiek ingerencji w prawidłowość pomiaru drogomierza, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Nie chodzi zatem wyłącznie o popularne cofanie licznika. Sankcjonowana będzie każda zmiana wskazań drogomierza – zarówno przekręcanie licznika kilometrów do tyłu, jak i do przodu. Chociaż oczywiście najczęściej dochodzi do zaniżania przebiegu samochodu, bo to bezpośrednio wpływa na jego wartość. Im więcej przejechanych kilometrów, tym mniej jest on atrakcyjny dla potencjalnego nabywcy.
Kara za cofanie drogomierza może dotknąć nie tylko osobę, która faktycznie dokonuje tego zabiegu. Ona rzeczywiście może nawet pójść do więzienia na okres od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej sankcji będzie jednak podlegał również ktoś, kto zlecił cofnięcie licznika innej osobie. Jadąc do mechanika i prosząc go o zmniejszenie przebiegu samochodu popełniamy zatem ten sam czyn zabroniony, grożący pozbawieniem wolności na okres od 3 miesięcy do lat 5. Nie ma żadnego znaczenia, iż fizycznie nie „majstrowaliśmy” przy samochodzie. Odwrotnie też, sam mechanik nie może uwolnić się od odpowiedzialności tylko dlatego, że cofanie drogomierza zostało mu zlecone przez inną osobę. Musi mieć świadomość tego, że cofanie drogomierza to przestępstwo w każdym przypadku.
Na szczęście przepisy Kodeksu karnego przewidują możliwość złagodzenia odpowiedzialności za cofanie drogomierza. Zmiana wskazań drogomierza nie będzie się zatem wiązała z bardzo dotkliwą sankcją, jeżeli wystąpią przesłanki, uzasadniające jej złagodzenie. Stanie się tak wtedy, gdy będziemy mówili o „wypadku mniejszej wagi”. To dość nieostre pojęcie. Na razie nie wiadomo zatem co właściwie można kwalifikować jako przypadek mniejszej wagi. Prawdopodobnie precyzyjna granica zostanie ustalona dzięki obowiązującemu orzecznictwu. Zapadnie więc kilka wyroków w tym zakresie i wtedy dowiemy się, co należy uznawać za przypadek mniejszej wagi. Jaka kara grozi sprawcy w takiej sytuacji? Zmiana wskazań drogomierza w tym wypadku będzie wiązała się z orzeczeniem grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Wiele osób zadaje też sobie pytanie, czy można jakoś uniknąć odpowiedzialności karnej. Teoretycznie niektóre przestępstwa, wskazane w rozdziale XXXVI Kodeksu karnego, czyli przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym, podlegają czynnemu żalowi. Inaczej mówiąc, jeżeli sprawca naprawi szkodę w całości, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. Przestępstwo zmiany wskazać drogomierza nie zostało jednak wskazane w tym katalogu, mimo iż należy do rozdziału XXXVI Kodeksu karnego.
„Nie wiedziałem, że mam samochód z przekręconym licznikiem” Może też dojść do sytuacji, w której właściciel samochodu nie wie o przekręconym liczniku. Kupił bowiem używany pojazd od handlarza i nie badał dokładnie historii pojazdu. Co wtedy? Sam fakt posiadania auta z przekręconym licznikiem nie prowadzi od razu do odpowiedzialności karnej. Problem może pojawić się jednak przy sprzedaży samochodu. Jeżeli nie poinformujemy nabywcy pojazdu o prawdziwym przebiegu i w ten sposób zawyżymy cenę, dopuścimy się przestępstwa oszustwa, uregulowanego z art. 286 Kodeksu karnego: „kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Cofanie licznika stanowi poważne naruszenie prawa i podlega surowym karom. Zgodnie z przepisami prawnymi wprowadzonymi w maju 2019 r., zmiana wskazań drogomierza jest traktowana jako przestępstwo. Oznacza to, że każda osoba ingerująca w pomiar drogomierza podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Przepisy te dotyczą nie tylko cofania licznika, ale także innych zmian wskazań drogomierza, zarówno wstecz, jak i do przodu. Najczęściej jednak zmniejsza się liczbę przejechanych kilometrów, co wpływa negatywnie na wartość pojazdu przy jego ewentualnej sprzedaży.
Niezależnie od faktycznej osoby dokonującej manipulacji licznika, zarówno osoba wykonująca ten zabieg, jak i osoba zlecająca jego wykonanie są podlegają karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Dlatego też, jeśli poprosimy mechanika o manipulację licznikiem w celu zmniejszenia przebiegu pojazdu, również popełniamy to samo przestępstwo i możemy zostać skazani na karę więzienia. Również sam mechanik nie może uniknąć odpowiedzialności, twierdząc, że działania te zostały mu zlecone przez inną osobę. Ważne jest, aby wszyscy byli świadomi, że cofanie licznika jest przestępstwem w każdym przypadku.
Na szczęście Kodeks karny przewiduje możliwość złagodzenia kary za cofanie licznika. Zmniejszenie kary może być możliwe, jeśli okoliczności wskazują na „przypadek mniejszej wagi”. Niemniej jednak, nie ma jeszcze jednoznacznej definicji, co dokładnie można zakwalifikować jako przypadek mniejszej wagi. Ostateczne wytyczne zostaną ustalone poprzez obowiązujące orzecznictwo. Dopiero wtedy dowiemy się, co będzie traktowane jako przypadek mniejszej wagi. W przypadku takiej sytuacji, zmiana wskazań drogomierza wiązać się będzie z grzywną, ograniczeniem wolności lub karą pozbawienia wolności do lat 2.
Wiele osób zastanawia się, czy istnieje możliwość uniknięcia kary za cofanie licznika. Niestety, przestępstwo cofania licznika nie podlega czynnemu żalowi, jak niektóre inne przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym. Jeśli jesteśmy właścicielem pojazdu z cofniętym licznikiem i nie byliśmy tego świadomi, to samo posiadanie takiego pojazdu nie prowadzi od razu do odpowiedzialności karnej. Jednakże, jeżeli nie ujawnimy prawdziwego przebiegu pojazdu nabywcy i w ten sposób zawyżymy cenę, dopuścimy się przestępstwa oszustwa, które zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, zgodnie z art. 286 Kodeksu karnego.