W kontekście wypadku komunikacyjnego niejednokrotnie można się spotkać z pojęciem szkody całkowitej. Ma ono niebagatelny wpływ na wartość wypłacanego przez towarzystwo ubezpieczeniowe odszkodowania. Przedmiotowa terminologia nie jest jednak jednoznaczna, ponieważ nie wynika z przepisów prawa, ale z utartej praktyki ubezpieczeniowej.
Co to jest szkoda całkowita?
Pojęcie szkody całkowitej powstało na gruncie praktyki towarzystw ubezpieczeniowych oraz orzecznictwa sądów i funkcjonuje zarówno w odniesieniu do szkód z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jak i z ubezpieczenia autocasco. Zatem, co to jest szkoda całkowita? Uznaje się, że o szkodzie całkowitej można mówić wtedy, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy, albo gdy koszt ten naprawy przekroczyłby wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody. Dla poszkodowanego kluczowe znaczenie ma wycena wartości rynkowej auta sprzed wypadku oraz w dniu szkody, a także szacowane koszty naprawy. Stosownej wyceny dokona powołany przez ubezpieczyciela rzeczoznawca. W tym celu najczęściej korzysta on z dedykowanych programów komputerowych. Metoda ta często okazuje się zawodna, ponieważ istnieje możliwość ingerencji w dane programu. W związku z tym, poszkodowani pytają, czy mogę podnieść wartość auto po szkodzie. Jeżeli podejrzewamy, że wartość pojazdu w dniu szkody, wartość wraku lub koszty naprawy zostały określone nieprawidłowo, należy sprawdzić ustalenia ubezpieczyciela najlepiej poprzez przedstawienie opinii niezależnego rzeczoznawczy samochodowego. Pozwoli to na weryfikację kwalifikacji szkody – czy została ona przeprowadzona z zachowaniem interesu poszkodowanego.
Pojęcie szkody całkowitej w ubezpieczeniach AC
Najczęściej możemy spotkać się ze szkodą całkowitą w ubezpieczeniach OC. Warto jednak wspomnieć, że występuje ona również w wersji ubezpieczenia AC. Co to jest szkoda całkowita w kontekście ubezpieczenia AC? Należy zaznaczyć, że szkoda ta w odniesieniu do AC jest rozumiana i stosowana zupełnie inaczej niż w odniesieniu do OC. Przy ubezpieczeniu AC bowiem szkoda całkowita nie wystąpi wyłącznie wtedy, gdy koszt naprawy pojazdu przewyższa wartość samochodu. W tym przypadku o szkodzie całkowitej będziemy mogli mówić również wtedy, gdy koszt naprawy auta przekroczy tak zwany próg opłacalności naprawy, który został uprzednio zdefiniowany w ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco (OWU). Najczęściej na pytanie „co to jest szkoda całkowita” w odniesieniu do ubezpieczeń AC odpowiemy, iż jest to szkoda, której naprawa przekracza 60-80% wartości pojazdu.
Wypłata odszkodowania przy szkodzie całkowitej
Kiedy już wiemy, co to jest szkoda całkowita, należy przyjrzeć się warunkom wypłaty odszkodowania w takiej sytuacji. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego naprawienie szkody co do zasady powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jeżeli jednak mamy do czynienia ze szkodą całkowitą, a zatem gdy przywrócenie do stanu poprzedniego jest niemożliwe, albo gdy pociąga za sobą nadmierne dla zobowiązanego koszty, roszczenie należy ograniczyć do świadczenia w pieniądzu. Zostanie ono obliczone metodą dyferencyjną. Poszkodowany otrzyma różnicę wartości auta w dniu szkody oraz wartości wraku. W tym kontekście niezwykle istotna jest wycena pojazdu w stanie nieuszkodzonym oraz wartości pozostałości po pojeździe. Ubezpieczyciele często też sztucznie zawyżają koszty naprawy, by w ostateczności zakwalifikować szkodę całkowitą, podczas gdy poszkodowany musi zatroszczyć się o zagospodarowanie wraku. Przeczytaj także jak sprzedać auto po szkodzie, by uzyskać zwrot wszystkich poniesionych strat.
Na koniec należy nadmienić, iż sama kwestia technicznej wypłaty odszkodowania w odniesieniu do ubezpieczenia AC oraz OC nie różni się w obu przypadkach. Warto jednak zauważyć, że w przypadku ubezpieczenia AC, wypłata odszkodowania przy szkodzie całkowitej wyczerpuje sumę ubezpieczenia, a zatem umowa autocasco w tym momencie wygasa.
