Zwrot kosztów za wynajęcie samochodu zastępczego przy szkodzie całkowitej odbywa się na innych zasadach niż przy szkodzie częściowej. Szkoda całkowita ma miejsce jeżeli koszt naprawienia szkody jest większy niż wartość pojazdu (przy ubezpieczeniu OC), lub przekracza 70% wartości pojazdu (przy ubezpieczeniu AC).
Samochód zastępczy należy się każdemu poszkodowanemu w przypadku gdy jego samochód uległ zniszczeniu w wyniku kolizji drogowej, wywołanej przez innego kierującego. W przypadku szkody całkowitej mamy trzy rozwiązania – pozbycie się wraku, zatrzymanie wraku i otrzymanie odszkodowania lub naprawienie samochodu do wartości sprzed szkody ale tylko pod pewnymi warunkami. W przypadku gdy chcemy naprawić pojazd czas wynajmu samochodu zastępczego obejmuje cały okres naprawy, jednakże inaczej wygląda sytuacja gdy samochodu nie chcemy naprawiać tylko się go pozbyć. Do tej pory samochód zastępczy należał się poszkodowanemu od dnia szkody do dnia wypłaty środków, jednakże w ocenie Rzecznika Ubezpieczonych takie przyjęcie odpowiedzialności jest niewystarczające.
Obecnie korzystanie z samochodu nie jest przywilejem, ale wręcz koniecznością. Codziennie samochód jest nam potrzebny, nie tylko w działalności zarobkowej. Wielu ubezpieczycieli jednak próbuje nadawać roszczeniu o samochód zastępczy charakteru nadzwyczajności ze względu na to, że samochód nie jest źródłem przychodu, a poszkodowany może korzystać z komunikacji miejskiej w miejscu zamieszkania. Rzecznik Ubezpieczonych zaznacza, że konsumenci nabywają samochód aby korzystać z niego kiedy najdzie ich ochota, gdyby mogli i chcieli realizować tą potrzebę za pomocą komunikacji miejskiej nie nabywali by samochodu.
Gdy samochód podlega kasacji możemy wystąpić do ubezpieczyciela o zagospodarowanie wraku pojazdu. W tym celu ubezpieczyciel powinien wystawić go na specjalną platformę sprzedażową. Samochód zastępczy, w teorii, należy nam się do dnia wypłaty odszkodowania, jednakże jeżeli nie mamy oszczędności, które pozwalają nam na zakup samochodu jesteśmy zmuszeni do oczekiwania na wypłatę środków pieniężnych. Jak można zauważyć ciężko jest nabyć samochód w tym samym dniu gdy otrzymamy pieniądze.
W takiej sytuacji znalazł się mężczyzna poszkodowany w wyniku kolizji drogowej. Z powodu braku wystarczającej ilości środków wstrzymał się z kupnem nowego pojazdu aż do wypłaty odszkodowania za szkodę komunikacyjną. Do czasu kupna samochodu (jeden tydzień po wypłacie) korzystał z samochodu zastępczego jednakże towarzystwo ubezpieczeniowe odmówiło zwrotu za tygodniowy okres wynajmu.
Sąd Najwyższy wydał następujące orzeczenie w tej sprawie:
Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita) (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 listopada 2013 r. III CZP 76/13).
