Przez wiele lat przedstawiciele doktryny, sędziowie, adwokaci i radcowie prawni spierali się na temat odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną podczas otwierania drzwi samochodu. Takie sytuacje są prawdziwą plagą, a jednak do 2018 roku nie było w tym zakresie jasnej regulacji. Wreszcie problemowi przyjrzał się litewski Sąd Najwyższy i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Co stwierdzono?
Otwieranie drzwi a szkoda
Niejednokrotnie zdarza się, że zaaferowany wysiadaniem z pojazdu pasażer, nie spogląda
w lusterko przed otwarciem drzwi i w konsekwencji dochodzi do szkody. Najczęściej następuje wyrwanie drzwi, przytarcie albo zbicie reflektora w pojeździe poszkodowanego. Wydawałoby się, że wina jest oczywista. W końcu to nieuważny pasażer otworzył drzwi w niewłaściwym momencie. Orzecznictwo w tym zakresie nie było jednak jednolite. Wielokrotnie poszkodowani nie uzyskiwali należnego im odszkodowania, mimo że nie można im było przypisać nieprawidłowego zachowania na drodze. Co zmieniły nowe orzeczenia?
Kto odpowie za szkodę przy otwieraniu drzwi auta?
Wnioski litewskiego Sądu Najwyższego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
są jednoznaczne. Polski system prawny za szkodę, związaną z ruchem pojazdu, uznaje uszczerbek, który miał miejsce podczas zatrzymania, postoju lub garażowania pojazdu. Poprzez ruch pojazdu należy natomiast rozumieć również otwarcie drzwi samochodu, znajdującego się na postoju. Przy czym istotne jest to, że nie ma znaczenia, czy drzwi otworzył kierowca czy jego pasażer. W obu przypadkach szkoda zostanie pokryta z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego.
Wątpliwości w krajach członkowskich UE
Orzeczenia litewskiego Sądu Najwyższego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ujednoliciły podejście do problematyki szkody, wyrządzonej przez otwarcie drzwi pojazdu. Warto jednak zaznaczyć, iż polski system prawny, w odróżnieniu od niektórych systemów innych państw europejskich, był już w tym zakresie dość klarowny. Zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych „za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się” między innymi szkodę powstałą w wyniku wsiadania do pojazdu mechanicznego i podczas wysiadania z niego.
Uderzenie drzwiami na parkingu – Odpowiedzialność za szkodę
W przypadku uderzenia drzwiami samochodu na parkingu, pytanie o odpowiedzialność za powstałą szkodę staje się istotne. Pomimo że z pozoru winnym jest pasażer, który nie zachował należytej ostrożności przy otwieraniu drzwi, orzecznictwo w tej sprawie nie było jednolite. Wiele osób nie otrzymywało należnego odszkodowania, mimo że nie można im przypisać złego zachowania na drodze. Jednak wnioski litewskiego Sądu Najwyższego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przynoszą wyjaśnienie.
Zgodnie z ustaleniami, polski system prawny uznaje uszczerbek związany z ruchem pojazdu za szkodę, która powstała podczas zatrzymania, postoju lub garażowania pojazdu. Otwarcie drzwi samochodu, niezależnie od tego, czy zostało to zrobione przez kierowcę czy pasażera, jest traktowane jako część ruchu pojazdu, jeśli ten znajduje się na postoju. W praktyce oznacza to, że szkodę taką można zgłosić do ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego.
Nowe orzeczenia litewskiego Sądu Najwyższego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wprowadzają jednoznaczne rozwiązanie dla sytuacji, w których uderzenie drzwiami na parkingu powoduje szkodę. Jest to ważne dla spójności w krajach członkowskich UE, choć polski system prawny był już dość klarowny w tej kwestii. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, odszkodowanie za szkodę w wyniku otwarcia drzwi na parkingu jest objęte ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego.
